Bütün bir yıl dergiler arasında dolaşıp, yılın sonuna geldiğimizde; gördük ki, umduğumuzdan daha çok şiire "çentik" atmışız. Aşın şiir sevdalısı iki insan olduğumuzdan mıdır bilinmez, böylesine güç ve sorumluluk gerektiren bu işin altından kolayca ve ödün vermeden kalkabileceğimiz konusunda kendimize güvendik ve kalp birliği yaptık. İyi de yaptık. Ortaya çıkan bu çalışma ne yalan söyleyelim bizi bile sevindirdi. Zamanla bir geleneğe dönüşeceğine inandığımız bu çabamızın takdir alacağını düşünüyoruz. İyi kalplilikten mi, yoksa içimize gizlediğimiz "beğeni ve haz eğitimi"nin derin etkisinden mi ne, bilmiyoruz, yılın sonuna geldiğimizde "2004'ün 104 Şiiri" için nasıl olmuşsa 342 şiire "im" koymuşuz. Bu rakam, her yıl "Türk şiiri tıkandı, şair yetişmiyor, şiirimiz çıkmazda" gibi cılız tartışmalarla gündem yaratmaya, şiirimize erken kefen giydirmeye çalışan şair ve kişilerce abartılı bulunabilir. Hele bu rakamı büyük usta Fazıl Hüsnü Dağlarca 'ya rapor etmeye gitsek, vay halimize; biliyoruz ki bizi, Kadıköy meydanında evire çevire döverdi!

Böyle durumlarda Dağlarca yerine İlhan Berk'e gitmek çok daha iyidir. Gitmek şiirin ibadetidir, şiir gitmelidir. Bu "gitmek" kendini "onay"lamak için değildir, beyaz beyaz/kırmızı kırmızı has şiiri kanatmak içindir. Bundan da en iyi elbette ki Berk anlar. Şairlerin bile "çok satan roman" kulvarına itildiği günümüzde, üstelik şiir eleştirisinin de tamamen sümen altı edildiği bu hengamede, varsın şiirdeki saadetimiz bu iki genç ve gömgök ustanın ellerinde şekillensin! Ömürleri uzun olsun da, her daim başımızda bulunsunlar.

Şiir atlasının Hurûfi dervişi Hilmi Yavuz, şiirimizin gürül gürül aktığına tanıklık ederken, zengin şiir ve söz rezervlerini fasılasız işliyor. Şiir atölyesi çalışmaları ve konferanslarla yoğun bir yıl yaşattı şiir severlere. Kadim şiirin zengin rezervlerini modem şiire taşırken derviş edası yüklenir.

Bu seçkiyi hazırlarken; 342 şiirden "2004'ün 104 Şiiri"ne nasıl geldik? Aşama aşama, ders ders, baka baka, baka duya, ayna içe kalp dışa 342 şiiri 104 şiire indirmek öyle sanıldığı kadar kolay olmadı. (Son gözden geçirmede; hiçbir şiirin, hiçbir şairin hakkını yememek için çok sevdiğimiz futbol ve at yarışı hastalığından bile o an kendimizi uzak tuttuk! Dikkatimiz dağılmasın, gözümüz ve kalbimiz düşmesin, içimiz sürçmesin diye!). Açıkçası çalışmamız hemen okura ulaşsın diye de acele etmedik. Nasılsa, bu tür çalışmaların bekleyeni yine bizleriz, yani şairler. Şair bekleme ustasıdır, merak etsin beklesin. Bir de şu var, içi bir şehirde kapağı bir başka şehirde basılan yıllıklar var (ne yalan söyleyelim elinizdeki bu çalışma da bir parça öyle); bir önceki yılın şiirini apar topar heveslilerine ulaştırmaya çalışan bir çaba, "heves"... Ne mutlu ki, biz de bu "heves"ten doğmayız biraz! İleriki yıllarda, "heves"imizle yapacağımız "müsabaka"larda bazı şeyleri kırmaya çalışacağız. Yapacağımız işe "kalp" ve "dudak" payı bırakarak çıkacağız yola. Kalp nesneli, dudak özneli anlatır! En önemlisi, şimdi biraz öyle olsak da, ileriki yıllarda "her Aralık ayının JO'unda kepengini indiren" bir çalışma, bir yıllık olmamaya çalışacağız. Çünkü, böyle çalışmalar eksiktir, çabuk eskir.

342 şiiri 104 şiire indirirken, doğrusunu söylemek gerekirse en büyük yardımcılarımız şiirlerini seçtiğimiz şairler oldu; onlara minnettarız! Çalışmamızı bitirip, yılın sonuna geldiğimizde toplamda şunu görüyorduk ki; kimi şairlerden üç ya da dört şiir seçme "inceliğinde" bulunmuşuz, belki farkında olmadan. işte, kendi içimize sıkıştığımız bu noktada şairlerin "içsesini" duyar gibi olduk: "Bizleri birer şiire düşürün, diğer arkadaşlarımıza da yer düşünün!" Bu içses'in üstüne düşürülecek diğer bütün iç ve dış seslerin fazla ve gereksiz olacağını düşündük o an. Böylece, seçilmiş şiirlerden yola çıkılarak, her şairden birer şiiri alfabetik sıralamayla sayfalara dökerek "2004'ün 104 Şiiri’ne geldik.

"2004'ün 104 Şiiri"ni oluşturan 104 şiir sahibinin "iki elden" uç uç, kalem kalem nasıl "çentik"lendiğine bakalım:

1. Haydar Ergülen: Özlemle yeni şiir kitabı beklenenlerden. Radikal ve Radikal Kitap'taki yazılarında ne yalan söyleyelim kendini tekrarlar gibi oldu. Cem Erciyes ve Radikal zaafıyla Cemal Süreya'nın son dönemi olan Doğu Perinçek ve "2000'e Doğru" yıllarındaki "az şiirlilik" kıranına düşebilir. Yine de Haydar Ergülen bu, "Cam Odada Akşam", "Keder Odası" ve "Kalbi Hüseyni" şiirleriyle 2004'te de bizi yaraladı.

2. Yücel Kayıran: Hürriyet Gösteri Dergisi'ne (Kasım 2004) şiir eleştirisi üzerine hazırladığı dosya ile önemli bir boşluğu doldurmuştu. Kayıran, şiiri ve şiiri açılımlayan yazılan ile katılıyor yazın yolculuğuna. Yıl içinde çok konuşulan kitabı "Beni Hiç Göremezsiniz" listemizde yer alan kitaplardan biriydi. Yıl içinde yayınlanan "Güneş Yanığı", "Fü(üüü!)" ve "Pisagor Bağıntısı" şiirlerini çok sevdik.

3. Zeynep Köylü: Nedendir bilinmez, çok şiir yayımlaması gerekirken az yayımlıyor. Kendini çabucak ele veren şairlerden biri olduğundan, nerde bir şiiriyle karşılaşsak "bu Zeynep Köylü'nün şiiri" dedirtiyor. "Büyük Ses", "Yankılar" ve "Kayboldu Dağ Bir Ayın Arkasında" şiirleri yıllık elimizden çıkıncaya dek bizde kaldı.

4. Sina Akyol: Hep kendi şiirini yazıyor, uzun zamandır aynı şiirde. ''Taş Zaman" ve "Telkari" onlardan, "Söylenmeler" değil gibi!

5. Ertan Yılmaz: ilk bakışta insana ödül avcı sı bir şair olarak gelebilir. Gelse de zararı yok. tam öd(ler) toplama yaşında! Çok önemli iki ödülü de hakkıyla kazandı. Ödüller bir tarafa, bu çocuk şair! "Söyle" ve "Asya" dosyalarının kitaplaşmasını bekleyeceğiz. "Uğultu", "Yanlış Makyaj" ve "Gonca Parkı" şiirleri ondan.

6. Şeref Bilsel: Kardeş, bu yaşta sende ne çok şiir birikmiş! ilk kitabından bu yana her ikimiz de seni çok sevdik. Hayat en güzel şiiri Ahmet Erhan'dan sonra sana yazdırıyor; kıymetini bil! Geçen yıl "Verasus" şiirinle allak bullak etmiştin bizi, bu yıl "Kandahar", "Zemistan" ve ''Tuzlu Su Taşıyan Kadınlar" şiirlerinle. Bu kadarı fazla!

7. Selahattin Yolgiden: ilk kitabı "Su Kıyısında Kimse Yoktu"yu yayımladı. Bu kitapla Cemal Süreya Şiir Ödülü'nü kazandı. Daha ilk kitapta, kendine özgü dize yapısı ve imge zenginliğiyle usta bir şair izlenimi verdi bizlere. "Baba Tarafı", "Yorgun" ve "Yasemin" şiirleriyle doğrusu sarstı bizi

8. Ruşen Hakkı: "Serin Hüzün", "Ay Altında" ve "Oyun İçinde Oyun" şiirleri her ikimizin de şiir defterinde İzmit ve erkenci şiir adımlan tadında ortaktı. 9. Salih Aydemir: Bir şiir derdini, sevgili Öteki-siz' i inadına yaşatmaya çalışıyor. Çok önemli iki özel sayı hazırladı Öteki-siz'de: "1980'den 2004'e Dergilerin Çıkış Bildirileri Özel Sayısı" ve "İran Edebiyatı Özel Sayısı". "Uğru", "48 Saat" ve Aşk Kışlasında 35 Gün" adlı şiirleri de özeldi.

10. Ali Özgür Özkarcı: Şiir "Heves"inin getirdiği iki şairden biri. Henüz yolun başındalar ama şiiri biliyorlar. "Kambur ve Harita" dosyasıyla Orhon M. Arıbumu Şiir Ödülü'nü kazandı. "Annem ve Tabanca", "Makas" ve "Abdal ve Ben" şiirleriyle kendini sevdirdi.

11. Sezai Sarıoğlu: Bildiğimiz kadarıyla kitap'sız bir şair. Belki de hiç kitabı olmayacak. Yaratım ve Yasakmeyve dergilerindeki iki şiiriyle, bize, sinemadan şiire düşmüş bir "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak" şoku yarattı.

12. Tank Günersel: Kimi genç şairlerin somut ve deneysel şiir adına yapmak istediklerini, O hala genç ve ustaca yapıyor. "Teşhisler" ve "Egofobi" şiirleri bu anlamda, "Altın Post Destanı'ndan" şiiri kendi tragedyası açısından çok önemli.

13. Şükrü Erbaş: Bu yılı önceki yıllara oranla ortalamanın üstüne çıkamayan şiirlerle geçirdi. "Bozkır Ayini" şiiriyle güzel göründü bize. "Bıçak Ağzı", "İçimdeki ırmak" ve "ışıma" şiirleri de defterlerimizde yer bulmayı başarmış yine de!

14. Yaşar Bedri: Üzerinde çok durulmayan, daha çok durulmasını gerektiren bir kitap yayımladı: 'Ah Minyatürleri'. Yıllann şiir birikimini doğu-batı senteziyle şiirine "nakkaş" titizliğiyle yedirerek çok sıkı bir şiirin yaratıcısı oldu. "Nebi ve Atlas", "A'raf ve Atlas", "Dağlar ve Çerçi" ve "Deli ve Atlas" şiirleri saptamanuzı doğruluyor.

15. Nilay Özer: Neresinden tutarsan tut, her haliyle şair. "Ol!” dosyasıyla Cemal Süreya Şiir Ödülü'nü Ertan Yılmaz'la paylaştı. İkinci kitabı çıktığında daha çok konuşulacağı kesin. "Şehirde Jazz Var", "Dört Melek ve Koro", "Bir Ölünün Saatiyle" şiirleri ile "şehre girdik ve tartıldık" dizesiyle başlayan "isimsiz" şiiri enfesti.

16. Metin Cengiz: Kendi klasiği haline gelen "Aşk İlahileri"ni bu yıl da söyledi. Dergilerde birkaç koldan akmaya çalıştı. Başka bir dosyası diye düşündüğümüz "Anmalar"da üç şairimizi Ece Ayhan, Cemal Süreya ve Melih Cevdet' i ustaca yadetti.

17. Salih Mercanoğlu: "Ara İstasyon" kitabı yayımlandı. Naif ve nezaketli bir şiiri var. Şiire daha çok asılırsa, buradan bile büyük bir şiir çıkarabilir. "Eski Bahçe", "Hüner", "Faulkner Bahçesi" ve "İlhan Berk" şiirleri iyiydi.

18. Mehmet Erte: Şiirinde de, alttan alta misyon yüklenmeye çalıştığı dergiciliğinde de çok titiz. Zaman bize, ilerleyen yıllarda çok daha başka bir Mehmet Erte gösterebilir. "Çünkü Ben Bir Gülüm" ve "Gözlerinin İçinde Çıkamayan Adam" adlı iki şiirin sahibi bir şair her yıllığa rahatlıkla girebilir.

19. Müslim Çelik: Kaç yıldır "vefa" bağlanunda usta işi şiirler yazıyor. Cemal Süreya için yazdığı şiir hala belleklerde. "Jose Marti", "Hristo Botev" ve "Ertelenmiş İki İnsan" şiirleri O'nu ve ustalığını çok güzel anlatıyor.

20. Mehmet Mümtaz Tuzcu: Derin ve çok iç akıntılı bir şiiri var. Kendini kolay kolayele vermiyor. "Sfenks", "Balkon", "Gizanne" ve "Kalagelmiş ... " şiirleri bu derinlik ve sık akıntı kapalılığında.

21. küçük İskender: Bizce yılın en iyi kitaplanndan ikisi diyebileceğimiz "Dicle ile Fırat" ve "Bir Daha Bana Benzerne Angel!"ı yayımladı. Keşke "Dicle ile Fırat"ı tek bir kitap olarak düşünüp, üzerinde biraz daha yoğunlaşsaydı. Her şeye rağmen kitabın adresini bulup bulmaması önemliydi, bizce adresini bulmuş. "Ecel Temennisi", "Ozan" ve "Baba 2004" şiirleri ise, ne yalan söyleyelim bütün bir yıl kafamızı ve defterlerimizi sarsıp sarsıp durdu.

22. Mehmet Öztek: ilk kitabı "Sentetik Rüyalar" ile Yaşar Nabi Nayır ve Orhon M. Arıburnu ödüllerini kazandı. Şiir "Heves"inin en heveslisi. Sözcükleri kırarak, deforme ederek yeni sesler bulmaya, yeni anlamlar yaratmaya çalışıyor. Şimdilik yaptıklarında bir hayli başarılı. Mektup serisi şiirleri olan "Ormana Mektup", "Koltuğa Mektup", Boşa Mektup" ve "Ağ'a Mektup"ta kendini iyi duyurdu bizce.

23. Kemal Varol: 2004'te yayımladığı şiirler "Dengbej Gecesi" dışında, o mükemmel kitap Yas Yüzükleri'nin biraz gerisinde kaldı. Devam eden "Kin" serisi şiirlerinde kendini çoğaltır gibi duruyor. "Kin Yolu", "Kin F' ve "Kin Artığı" şiirleri düşündürüyor.

24. Kadir Aydemir: Belli ki şiiri sürdürecek. Kısa ve çarpıcı şiirleri şimdiden "Kadir Aydemir" jesti dedirtiyor. "Gece Ödevi", "Uyku", "Haikular" ve "Geçmeyen Bulut" bu küçük jestlerden.

25. İrfan Yıldız: Keşke herkesin böyle bir şiir/şair "Uzak"ı olsa! "Nokta", "Görkemli Gölgem" ve "Bir Şiir Yazmıştım" şiirleri uzak bir şairi yakın etmeye yetti de arttı bile!

26. Ali Hikmet: Ada ve Şiiratı dergileri "Kaçamak" ve "Koku Sus ki" şiirleriyle buluşturdu bizi. 200S'te Ali Hikmet'i yeni şiirlerini, yeni kitabıyla bekler olacağız.

27. Gültekin Emre: Gereksiz gibi duran kimi kitap yazılarına enerjisini harcadığını düşünür gibi oluyorduk ki, yıl sonu defterlerimize baktığımızda, Gültekin Emre fena halde yanılttı bizi. Başta "Hayal" şiiri olmak üzere, "Bendeki Seni" ve "Sesin" şiirleri, bizce yaralar her defteri.

28. Hilmi Yavuz: Volesini "Hurufı Şiirler"le çaktı. Artık, harfler tek tek Hilmi Usta'da yeniden anlam buldu. Hurufat bir im ve anlamlar denizi şimdi! "harfler ve şairler", "harfler ve S/Z", "harfler ve atlar", "harfler ve melal" ve "harfler ve yunanlı" şiirleri harfler düşene kadar bizde kalacak.

29. Gonca Özmen:Kuytunıda Kal'dan büyük bir çıkış beklediğimiz doğruydu. Bir çıkıştan söz etmek mümkün, büyük mü küçük mü belli değil! "Bana Beklet", "Bölünmeler" ve "Sözümde Atlar" şiirlerinin bizdeki tortusu da Gonca'dan! 

30. Gülseli İnal: 2004'te yeni kitabı Melek Kolonisi'yle girdi. Oturmuş ve kendine ait olan şiirini babasının ve eşinin ölümü üzerine yazdığı hüzünlü şiirlerle biraz daha derine çekti. "Tiran Hanımeli" ve "Yengeç" şiirleri sahiden güzeldi.

31. Enis Akın: Uzun bir aradan sonra şiire kesin dönüş yapmanın tadını çıkanyar. Yıl içinde bizi çok etkileyen şiirlerden biri olan "Geldik (VIII)" onundu. Fazla deneysel şiirlerin kendisinde iyi durmadığının farkına vardığında, şiirini daha iyi yerlere götüreceği kesin. "Saçlan Taranmış Orman" ve "Aşkın BoşU Sonu" şiirleri de bizde yer etti.

32. Engin Turgut: "Banş" şiiriyle girdi güldestemize; öyle de çakılıp kaldı. Kendi şiirini yine kendine ait iki şiirle kıskandırdı: "Amber ve Katran", "Uğurböceği Sevinci".

33. Derya Önder:Öteki-siz dergisine kan vermeyi bu yıl da sürdürdü. Yeni kitabı beklenenlerden biri de O. "Düşürnde Gece", "Güneyas" ve "Rivayet" şiirleri ortaktı her iki defterde.

34. Cenk Koyuncu: Şiirin nabzını, özgün ürünlerI e Son Kişot'ta ne de güzel tuttu bu yıl! Kendine gelirsek; "Otuzbeşlik" ve "Şairler Bütün Cinayetlere Tanıktır" şiirleriyle ne kadar yetkin bir şair olduğunu herkese kanıtlar gibiydi.

35. Betül Tanınan: Fazla söze ne hacet! Bütün isteği kırkını devirmeden şair olmaktı, ne mutlu ona ki iyi bir şair şimdi. "Veda", "Elma Yansı Ağnydı Baktığımda" ve "İş Kazası" şiirleri hep beğenisinde tuttu bizi.

36. Ayten Mutlu: Yeni kitabı 'Yitik Anlam Peşinde'yi yayımladı. "Taş da Sustu", "Kayıp Nota" ve "Gök Delisi" şiirleriyle "2004'ün 104 Şiir"ne ilk girenlerden biri olmayı başardı.

37. Azer Yaran: Toplu şiirleri Giz Menekşesi ile unutulacak bir şair olmadığını gösterdi. Dergilerde yayımlanan şiirleriyle ne kadar yeniliğe açık olduğunu da gösterdi. "Süreğen Gece", "IIgım", "Mor Süsenler Ak Süsenler" ve "Sal" şiirleriyle içimizde yer etti.

38. Arife Kalender:Deli Bal'la Orhon M. Anburnu Ödülü'nü Mehmet Öztek'le paylaştı. Hiç yalanımız yok: Kalender'den üç şiire çentik atmışız, üçü de birbirinden güzel. "Ağrı İstanbul'a Benzer", "Deli Bal" ve "Her Ayıp Yakınımdır".

39. Abdülkadir Budak: Biz kendimizi bildik bileli o kendi şiirini yazıyor. Kendini tekrarladığı zamanlar oluyorsa da, bu açığını çabucak kapatmasını biliyor. "Seni Beklemek", "Biten Bir Aşkın Belirtileri" ve "Kara Kağıt" adlı şiirler her haliyle Budak şiirleriydi.

40. Özge Dirik: Dergilerde toplam beş şiirini görebildik. "Kalabalık" şiiriyle Sevgili Zafer Ekin Karabay gibi içi bize fazla kalabalık geldi. Keşke içinden çıkabilmek için kendine biraz daha süre verseydi.

41. Metin Celal: Şiire verdiği emek yadsınamaz. Türk şiirinin "eleştirmen" sıfatıyla hâlâ ona çok ihtiyacı var. Yıl içinde onun da iki şiiri defterlerimizde gezinip durdu. Biri "Faydalı Bilgiler", bir diğeri "Bir İsteğin Var mı?".

42. Mesut Aşkın: Birkaç yıldır bekleyen dosyasını "Üç Ayın Kırk Ayini"adıyla yayımladı. lslık çıkışlı bir şair, şimdi ıslığını İstanbul'a yaymaya çalışıyor. "Dağ Adı" şiiri sanki o günlerden hatıra.

43. Şükran Kurdakul: 40 Kuşağı'nın en genç şairi olarak, acılı bu kuşağın içinde o da çok acı çekti. Türk Edebiyatı Tarihi ve Yazarlar Sözlüğü çalışmaları yanında şiirleriyle uzun yıllar yaşayacağı kesin. Toprağı şiir olsun, "Armağan"la analım dedik.

44. Ahmet Ada: 2004'ün en üretken şairlerinden biriydi. İlhan Berk'i bile kıskandıracak kadar şiiri aradı. Yeni biçimler denedi, yeni şiirler yazdı. İçlerinde belki yayımlanmaması gerekenler de oldu, olsun. Her şeyden önce Ahmet Ada'nın aramış olması güzel! Şiir üzerine yazılarını Şiir Okuma Durakları'nda, şiirlerinin bir kısmını Denizin Uykusu Üstünde'de topladı. İşte, şu şiirler de ondan: "Sessiz istek". "Dalgın Öyle", "Kevser Çok Affedersin". "Saatler". Ahmet Ada, iyi ki de var!

45. Akif Kurtuluş: Az ve öz şiir yayımlamakla yetiniyor. Kurtuluş'tan defterlere iki şiir nakşetmişiz: "Kirpikle Koynuna" ve "Anlar". O da kitabı beklenen şairlerden.

46. Veysel Çolak: Yıllıklar ve şairler üzerindeki hakkı ödenmez. Aceleliliğini ve savrukluğu bir kenara bırakabilse Türk şiirinde çok önemli bir boşluğu dolduracağı kesin. Benzer şeyi başka bir anlamda şiiri için de söyleyebiliriz. Hep kendi şiirini yazmak istiyor, yeri geldiğinde şiirini yıkmaya yanaşmıyor. Defterlerimizde üç şiir de ondan çıktı: "Son Kuşlar". "Kalkışma". "Duygu]ara Yolculuk".

47. Altay Öktem: iyi bir şair olmasa bu kadar çok şiiriyle bizi etkileyemezdi! Keşke fillerin çapraz gitmeleriyle daha az uğraşsa da şiire daha fazla zaman ayırsa diyor insan. Dergilerde tutturduğu "derin" şiir serisinin çoğunda başarılıydı. "Derin Adım". "Derin Anlam". "Derin Boşluk" yanında "Son Bir Tekme" adlarını taşıyan şiirleri iyiydi.

48. Hüseyin Alemdar: Önceki yıllara oranla az şiir yayımladı. Be]ki biraz "kalemini içeri çekti"ğinden olacak. "Cem'ah Süreya" ve "Kan Balesi" şiirleri başarılı, diğerleri başarısızdı. O da kitabı beklenen]erden.

49. Ahmet Erhan: Refik Durbaş, bir gazetenin kitap eki "Yılın Şiir Kitabı" soruşturmasına verdiği yanıtta, Ahmet Erhan'ın Veda şiirindeki şu iki "dizeyi "Ölürken dönüp de bir bak bana! Senin için hayatın yüzü olacağım"ı yılın şiiri seçti. iyi de etti. Biz de bunun üzerine başka bir şey eklemek istemedik. Gibi Erhan. gibi Alkol. gibi Şiir. gibi Hayat! İyi ki de Türk şiirinde bir Ahmet Erhan var! "Kırpıntılar...”, "Kırık Kolye" ve "Sırf' şiirleri de aynı iki defterde.

50. Müslüm Yücel: Kitabı Ölü Evi'ni yayımladı. Hayatındaki dağınıklığa lafımız yok, şiirindeki dağınıklığı giderip kendini toparlarsa, büyük bir şair çıkaracak kendinden. "Gazele" bizde en uzun kalan şiirlerden biri.