 Oğuz TANSEL (1915-1994)
15 Şubat 1915'te Konya'nın Bozkır ilçesi'ne bağlı Meyre köyünde doğdu. İstanbul’da, Davutpaşa Ortaokulu'nu ve Pertevniyal Lisesi'nde öğrenim gördü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde öğrenciyken öğrenimini yarıda bıraktı, yeterlik sınavı vererek öğretmenliğe geçti. Akhisar, Konya, Amasya, Eskişehir illerinde otuz bir yıl Türkçe ve edebiyat öğretmenliği yaptı.Sağlık nedeniyle emekliye ayrıldı. 30 Ekim 1994’te Ankara’da öldü.
Öğretmen, halk kültürü araştırmacısı ve ozan kimliği ile tanındı. İlk şiirleri “Servet-i Fünun” ve “Varlık” dergilerinde, ilk yazıları “Halk Bilgisi Haberleri” dergisinde yayımlandı. Amasya’da öğretmenlik yaptığı dönemde derlediği masallar ile, Profesör Pertev Naili Boratav ile Profesör Wolfram Eberhard’ın hazırladığı Türk Masal Tipleri Kataloğu’na katkıda bulundu. Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü'nün ilkini aldı. Edebiyatçılar Derneği’nin onur üyeliğine seçilen Tansel'in yapıtları İngilizce, Fransızca, Almanca ile Danimarka ve Kore dillerine çevrildi. Şiirlerinde olduğu kadar masallarında da sözcük ekonomisine ve matematiğe dayalı, titiz dil işçiliği görülür.
1940 kuşağının lirik ve kendine özgü sesi Oğuz Tansel toplumsal gerçekçi çizgide, sevgi kardeşlik, özgürlük, barış, eşitlik temalarını işlediği şiirlerinde yalın bir söyleyişe ulaştı. Türkçe’yi ustalıkla kullanarak, halk söyleminden, folklorik ögelerden yararlandı. Doğayı betimleyen ikilemelerden özellikle yararlanması ondaki şiirsel coşkunun bir sonucudur. Doğayı betimlerken anlattığı hep insandı. Ardında şiir ve masal kitaplarıyla halk kültürü, sanat, edebiyat ve toplum sorunları üzerine yazılmış yüzlerce makale bıraktı.
Ölümünden sonra kızı tarafından bir dosyada toplanan şiirleri 'Dağı Öpmeler' adıyla kitaplaştırıldı. Dostları ise anısına, ölümünün birinci yıldönümünde Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel başlıklı kitabı çıkardılar.
Yapıtları:
Savrulmayı Bekleyen Harman (şiirler, 1953)
Gözünü Sevdiğim (şiirler, 1962)
Sarıkız Yolu (şiirler, 1986)
Dağı Öpmeler (şiirler, 1999)
Bektaşi Dedikleri (şiirleştirilmiş Bektaşi fıkraları, Metin Eloğlu ile birlikte, 1970 - 2004,Evrensel)
Altı Kardeşler (masallar, 1959 - 2003,MEB)
Yedi Devler (masallar, 1962 - 2003,MEB )
Üç Kızlar (masallar, 1963 - 2003,MEB)
Mavi Gelin (masallar, 1966 - 2003,MEB)
Al’lı ile Fırfırı (masallar, iki cilt, 1976)
Konuşan Balıkla Yalnız Kız (masallar, 1985)
Çobanla Bey Kızı (masallar, 1985).
Ödülleri:
1977 - Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü / Al'lı ile Fırfırı ile
|
