Cenap ŞAHABETTİN (1870-1934)
1870'te şimdi Makedonya Cumhuriyeti toprakları içinde kalan Manastır kentinde doğdu. Babası Plevne Savaşı'nda şehit olunca ailesi İstanbul'a geldi. İlköğrenimini Tophane'de Fevziye Mektebi'nde yaptı. Sıasıyla, Gülhane Askeri Rüşdiyesi (ortaokulu) Tıbbiye İdadisi (lisesi) ve Askeri Tıbbiye 'den mezun oldu. Hekim yüzbaşı olarak orduya katıldı. İhtisas için Paris'e gönderildi ve dört yıl cilt hastalıkları üzerine ihtisası yaptı. Dönüşte Mersin, Rodos, Cidde’de karantina doktorluğu, sıhhiye müfettişliği yaptı. 1914’te emekliye ayrıldı. İstanbul Üniversitesi'nde Türk Edebiyatı Tarihi dersleri okuttu. Kurtuluş Savaşı sırasında Kuva-yı Milliye’ye karşı olumsuz tutumu nedeniyle öğrencileri tarafından istifaya zorlandı. Daha sonra Cumhuriyeti destekledi ama yalnızlıktan kurtulamadı. 12 Şubat 1934’te İstanbul’da beyin kanamasından öldü.
İlk şiiri öğrencilik yıllarında Saadet gazetesinde yayımlandı. Muallim Naci’nin etkisiyle eski tarz şiirle uğraştı. Sonraları Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit'in etkisiyle batı tarzı şiire yöneldi. Tevfik Fikret ve Halit Ziya Uşaklıgil’le birlikte Servet-i Fünun edebiyatının üç önemli isminden biri oldu. Topluluğun Tevfik Fikret' ten sonra en etkili şairi kabul edilir. Şiirde musikiye önem verdi ve heceleri müzikle uyumlu kullanmayı yeğledi. Şiirde yenilik anlayışına karşın dilde yenilikciliğe karşı çıktı. Genç Kalemler'in “sade dil” anlayışına karşı, Tanin, Hürriyet, Kalem ve Hak gazetelerinde çıkan yazılarında Osmanlıcayı savundu.
Yapıtları:
Şiir:
Tâmât (1887)
Seçme Şiirleri (1934, ölümünden sonra)
Bütün Şiirleri (1984, ölümünden sonra)
Tiyatro:
Körebe (1917)
Düzyazı:
Hac Yolunda (1909)
Evrak-ı Eyyam (1915)
Afak-ı Irak (1917)
Avrupa Mektupları (1919)
Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh ve Tiryaki Sözleri (1918)
Vilyam Şekispiyer(1932)
Tiryaki sözleri
|