|
 Abdülhak Hamit TARHAN (1852 – 1937)
2 Ocak 1852’de İstanbul’da doğdu. Kısa süre Rumelihisar Rüşdiyesi’ne (ortaokul) devam etti. Daha çok özel ders aldı. On yaşındayken Paris’e babasının yanına gitti. Bir süre Paris'te eğitim gördükten sonra İstanbul'a döndü. Yaşının küçüklüğüne rağmen Bab-ı Ali’de tercüme odasına katip girdi. Bir yıl sonra Tahran Büyükelçiliği’ne atanan babasıyla birlikte İran’a gitti. Farsça öğrendi. Babasının ölümü üzerine İstanbul’a döndü. Değişik devlet dairelerinde çalıştı. Paris Büyükelçiliği İkinci Katipliği'ne atandı. Gürcistan'da Poti, Yunanistan'da Golos ve Bombay Başkonsolosluğu'na atandı. İstanbul'a dönüşte Beyrut'ta eşi Fatma Hanım'ı kaybetti. "Makber" şiiririni burada yazdı. Londra Büyükelçiliği Başkatipliği, Lahey ve Brüksel elçiliği görevlerinde bulundu. Meclis-i Âyan üyeliğine seçildi ve İstanbul'un işgal edilmmesi üzerine Viyana'ya gitti ve orada bir süre sıkıntı içinde yaşadı. Ankara Hükümeti yurda dönmesini sağladı. Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra kendisine maaş bağlandı. İstanbul Maçka Palas'ta bir daire verildi. 1928’de İstanbul Milletvekili seçildi ve ölünceye kadar milletvekili olarak kaldı. 12 Nisan 1937’de İstanbul’da öldü. Mezarı Zincirlikuyu’dadır.
Şiirleri, tiyatro yapıtlarıyla yenilik edebiyatımızın kurucularından sayılan Hâmit, kendinden önce başlayan batı edebiyat tekniklerine geniş ölçüde kapılarını açmıştır. Ebüzziya Tevfik, Recaizade Mahmut Ekrem, Samipaşazade Sezai, Namık Kemal gibi Tanzimat döneminin yeni edebiyatçıları arasında yer aldı. Yurtdışı görevleri nedeniyle Batı edebiyatçılarını yakından tanıdı, onların etkisinde kaldı. Divan edebiyatı nazım birimlerinin dışına çıkmayı denedi. Dize ve uyak düzeninde değişiklikler yaptı. Divan şiiri konularının dışına çıkmayı denedi. Şiirlerine günlük yaşamı, doğa ve insan ilişkilerini konu aldı. Lirik, epik ve felsefi şiirler yazdı. Manzum tiyatro oyunları da kaleme aldı. Ancak bunlar sahnelenmekten çok okunması amacıyla yazılmış oyunlardı. Yaşadığı dönemde Türk edebiyatının en büyük şairi sayıldı ve "Şair-i Âzam" ya da "Dahi-i Âzam" unvanı verildi.
Yapıtları :
Şiir:
Sahra (1879)
Ölü (1886)
Hacle (1886)
Bir Sefilenin Hasbihali (1886)
Bâlâ’dan Bir Ses (1911)
Validem (1913)
İlham-ı Vatan (1918)
Tayflar Geçidi (1919)
Ruhlar (1922)
Garâm (1923)
Oyun:
İçli Kız (1874)
Sabr ü Sebat (1875)
Duhter-i Hindu (1875)
Nazife yahut Feda-yı Hamiyet (1876, 1919)
Tarık yahut Endülüs Fethi (1879, 1970)
Eşber (1880, 1945)
Zeynep (1908)
Macera-yı Aşk (1910)
İlhan (1913)
Tarhan (1916)
Finten (1918, 1964)
İbn Musa (1919, 1928)
Yadigar-ı Harb (1919)
Hakan (1935)
|
