Nobel Edebiyat Ödülü Romen asıllı Alman yazar Herta Müller'in
Edebiyat dünyasının iki büyük ödülü The Booker Man ve Nobel için bahisler, dedikodular ve tartışmalar nihayet dindi. Önceki gün açıklanan Booker ödülünden sonra dün de İsveç Akademisi tarafından Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi duyuruldu.
Ödüller bu yıl kadın yazarlara gitti. Romen asıllı Alman yazar Herta Müller'in layık görüldüğü Nobel Edebiyat Ödülü'nün gerekçesinde ise, "şiirin yoğunluğu ve nesirin açıklığını kullanarak yoksulların dünyasını tasviriyle..." ifadelerine yer verildi. Akademinin vereceği altın madalya ile birlikte 1 milyon Euro para ödülünün sahibi olan Müller, Nobel Edebiyat Ödülü kazanan on ikinci kadın. Ödül, geçen yıl Fransız yazar Jean-Marie Le Clezio'ya gitmişti. Alman yayıncısı aracılığıyla konuşan Müller, ödülün kendisi için büyük bir sürpriz olduğunu ve buna hâlâ inanamadığını söyledi. İsveç Akademisi sözcüsü Peter Englund ise "Müller'in çok farklı bir tarzı var. Kitabında yarım bir sayfa okuduğunuzda evet bu Herta Müller demeniz çok kolay. Ödül Doğu Avrupa'da ve Romanya'da olan baskının tanınması anlamına geliyor." dedi.
Müller, ödülünü 10 Aralık'ta Oslo'da düzenlenecek törende alacak. İsveç gazeteleri, dün edebiyat ödülü açıklanmadan, internet sayfalarında yer verdikleri tahminlerde, en yakın adayın Herta Müller olduğunu açık etmişti. Ödülü 1901 yılından bu yana 10'uncu kez bir Alman yazar kazanıyor. Bu yılki adaylar arasında, Amerikalı şarkıcı-şair Bob Dylan, İsrailli yazar Amos Oz, Amerikalı yazarlar Joyce Carol Oaets, Philip Roth, Suriyeli şair Adonis ile Cezayirli romancı Asya Cebar'ın da adları geçiyordu. Bu anlamda akademi tüm bahisçileri şaşırttı.
Herta Müller, 1953'te Romanya doğumlu. Alman ve Romen edebiyatı okudu. Bir makine fabrikasında çevirmen olarak çalıştı, daha sonra öğretmen oldu ve yazarlığa başladı. Edebiyat alanındaki çıkışını 1982 yılında, Romanya'da sansürlenen ve kısa öykülerden oluşan 'Niederungen' kitabıyla yapan Herta Müller, iki yıl sonra kitabın sansürsüz halini Almanya'da yayımlattı.
Herta Müller'in çalışmaları, Romanya'da basın tarafından eleştirilirken, Alman basını eserlerine çok olumlu yaklaştı. Romanya'da Çavuşesku dönemini açıkça eleştirmesi nedeniyle kitaplarının basılması yasaklandı. Herta Müller, kendisi gibi yazar olan eşi Richard Wagner ile birlikte 1987 yılında Romanya'dan Almanya'ya göç etti. Müller, Almanca ve Romenceyi çok iyi kullanmasıyla edebiyat çevrelerince tanınıyor. Müller'in kitaplarının pek çoğu Almanca. Eserleri İngilizce, Fransızca ve İspanyolcaya çevrilmiş. Yazar Berlin'de yaşıyor ve uzunca bir ödül listesine sahip. Ödüllerinden birkaçı şöyle: Aspekte Edebiyat Ödülü, Kranichstein Edebiyat Ödülü, Kleist Ödülü, Franz Kafka Ödülü, Alman Edebiyatı Joseph Breitbach Ödülü, Avrupa Edebiyatı Würth Ödülü.
Türk okurların pek aşina olmadığı Müller'in, Türkçede iki kitabı mevcut: Yürekteki Hayvan (1997) ve Tilki Daha O Zaman Avcıydı (1998). İnternet kitap sitelerinde şöyle bir bakındığınızda ise Müller'in kitapları, kimi sitelerde 'kelepir' kitaplar arasında satılıyor. AA
