 Necati CUMALI (1921-2001)
13 Ocak 1921'de Florina'da (Yunanistan sınırları içinde) doğdu. Kurtuluş Savaşı'ndan sonrası, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi kapsamında 1923'te Türkiye’ye göç eden ailesi İzmir'in Urla ilçesine yerleşmişti. İzmir Atatürk Lisesi'nden sonra Ankara'da yaptı ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nde ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde çalıştı. Askerlik sonrası Urla'ya yerleşti. Urla'da ve İzmir'de avukatlık ve memurluk yaptı.Bir süre Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Basın Ataşeliği görevinde bulundu. Dört yıl TRT İstanbul Radyosu'nda redaktörlük yapan Cumalı, sonraki yıllarda kendini yazmaya verdi ve yaşamını roman ve oyun yazarlığı ile sürdürdü. Yakalandığı karaciğer kanserinden kurtulamayarak, 10 Ocak 2001 tarihinde İstanbul'da öldü.
Yazın yaşamına şiirle giriş yapan Necati Cumalı'nın ilk şiiri Urla Halkevi dergisinde yayımladı. Daha sonra şiirleri ve yazıları başta Varlık, Servet-i Fünun (Uyanış), Ülkü, Ankara ve Yeni İnsanlık gibi dergiler olmak üzere çok sayıda dergide yayımlamıştır. Genellikle yenilikçi dergileri tercih etti. Ulus gazetesinin sanat sayfasında her hafta bir öykü yayımladı. İlk öykülerinde Sebahattin Ali'nin etkisi görülse de sonraları kendine has tarzı ve dili oluşturdu. Kırklı yılların ortalarından itibaren edebiyatın tüm türlerinde ürün vermeye başladı. İlk kitabını askere gitmeden önce yayımlayan Cumalı edebiyatımızın en verimli ustalarından birisi oldu. Ürünleri 20 den fazla dile çevrildi. Başarılı oyun ve senaryolara da imza attı, Susuz Yaz adlı öyküsü Metin Erksan tarafından 1963'de beyaz perdeye aktarıldı ve büyük başarı kazandı.Öykü, oyunlaştırılarak İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahneye konuldu.
Yapıtları:
Şiir:
1943 Kızılçullu Yolu
1945 Harbe Gidenin Şarkıları
1947 Mayıs Ayı Notları
1951 Güzel Aydınlık
1954 Denizin İlk Yükselişi (İlk üç kitabı ve yeni şiirleri)
1955 İmbatla Gelen
1957 Güneş Çizgisi
1968 Yağmurlu Deniz (Son iki kitabı ile yeni şiirler)
1970 Başaklar Gebe
1974 Ceylan Ağıdı
1980 Aç Güneş
1981 Bozkırda Bir Atlı
1982 Yarasın Beyler
Öykü:
1955 Yalnız Kadın
1956 Değişik Gözle
1962 Susuz Yaz
1969 Ay Büyürken Uyuyamam
1976 Viran Dağlar: Makedonya 1900
1976 Kente İnen Kaplanlar
Roman:
1959 Tütün Zamanı (Zeliş adıyla 1971)
1973 Yağmurlar ve Topraklar
1974 Acı Tütün,
1975 Aşk da Gezer
Oyun:
1959 Mine
1959 Oyunlar I (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)
1969 Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)
1969 Oyunlar III (Nalınlar, Masallar, Kaynana Ciğeri)
1969 Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol)
1973 Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası)
1981 Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte, Yaralı Geyik)
Deneme:
1971 Niçin Aşk
1976 Senin İçin Ey Demokrasi
1982 Etiler Mektupları
Günce:
1987 Yeşil Bir At Sırtında
Ödülleri:
1957 Sait Faik Hikaye Armağanı (Değişik Gözle adlı kitabıyla)
1969 Türk Dili Kurumu Şiir Ödülü (Yağmurlu Deniz adlı kitabıyla)
1984 Yeditepe Şiir Ödülü (Bütün Şiirleri I ile)
|
