Sevgi SOYSAL (1936 - 1976)
30 Eylül 1936'da İstanbul'da doğdu. Ankara Kız Lisesi'ni bitirdi. Bir süre Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde arkeoloji okudu. Şair ve çevirmen Özdemir Nutku ile evlendi ve Almanya'ya gitti. Göttingen Üniversitesi'nde arkeoloji ve tiyatro dersleri izledi. Türkiye'ye döndü ve Ankara'da Alman Kültür Merkezi İrtibat Bürosu'nda ve TRT Ankara Radyosu'nda program uzmanı olarak çalıştı. Bu arada tezini vererek arkeoloji diplomasını aldı. Ankara Meydan Sahnesi'nde Haldun Dormen'in yönettiği "‘Zafer Madalyası" adlı oyunda tek kadın rolünü oynadı. Oyununda tanıştığı Başar Sabuncu ile evlendi. 12 Mart, Sevgi Soysal'ın hayatı ve yazarlığı üzerinde derin izler bırakan bir dönem oldu. Yürümek, müstehcenlik gerekçesiyle toplatıldı. Kısa bir tutukluluk süreci sonrası TRT'den ayrılmak zorunda kaldı. Anka Haber Ajansı ve Sosyalist Kültür Derneği'nin kuruluşunda rol aldı. Anayasa profesörü Mümtaz Soysal'la, Soysal'ın kömünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklu kaldığı Mamak Cezaevi'nde evlendi. Siyasal nedenlerle tekrar tutuklandı ve sekiz ay Yıldırım Bölge'de, iki buçuk ay da Adana'da sürgünde kaldı. Yazarlığının en verimli döneminde kansere yakalandı, hastalığı nedeniyle 1975 sonbaharında bir göğsü alındı. Eylül 1976'da bir ameliyat daha geçirdi ve tedavi için eşiyle birlikte Londra'ya gitti. Üzerinde çalıştığı son romanı Hoşgeldin Ölüm'ü tamamlayamadan 22 Kasım 1976'da İstanbul'da öldü, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Edebiyata öyküyle girdi, İlk öykü kitabı Tutkulu Perçem, 1962 yılında yayımlandı. Öyküleri Dost, Yelken, Ataç, Yeditepe, Papirüs ve Yeni Dergi dergilerinde yayımlandı. Toplumsal sorunları ve toplum karşısında bireyin tedirginliğini öne çıkaran "yeni gerçeklik" akımından izler taşıyan, gerçekliği birey-toplum diyalektiği içinde veren öykü ve romanlar yazdı. Teyzesi Rosel'in kişiliğinden yola çıkarak, birbirine bağlı öykülerden oluşan Tante Rosa'yı, adın-erkek ilişkisi ve evlilik temasını işlediği ilk romanı Yürümek'i yazdı. Yürümek'le TRT Sanat Ödülleri Yarışması Başarı Ödülü'nü kazandı. Cezaevinde yazdığı Yenişehir'de Bir Öğle Vakti adlı romanıyla 1974 yılında Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazandı. Barış Adlı Çocuk’ta yine 12 Mart dönemine ilişkin öykülerine yer verdi; Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu’nda cezaevi anılarını anlattı.
Yapıtları:
Öykü:
Tutkulu Perçem (1962)
Tante Rosa (1968)
Barış Adlı Çocuk (1976)
Roman:
Yürümek (1970)
Yenişehir'de Bir Öğle Vakti (1973)
Şafak (1975)
Hoş Geldin Ölüm (1980, ölümünden sonra)
Bütün Eserleri (8 cilt, 1986)
Anı:
Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu (1976)
Deneme:
Bakmak (1977)
Ödülleri:
1974 yılında Orhan Kemal Roman Armağanı / Yenişehir'de Bir Öğle Vakti ile
1970 TRT Sanat Ödülleri Yarışması Başarı Ödülü / Yürümek ile
|