|
 Haldun TANER (1915-1986)
16 Mart 1915'te İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi'nden mezun oldu. Devlet tarafından Almanya'ya Heidelberg Üniversitesi'ne gönderildi bir süre Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde eğitim gördü. Hastalanarak yurda döndü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Sanat Tarihi Kürsüsü’nde asistan olarak göreve başladı. Edebiyat Fakültesi’nde, Gazetecilik Enstitüsü’nde, LCC Tiyatro Okulu’nda edebiyat ve sanat tarihi dersleri verdi. İki yıl Viyana’da Max Reinhardt Tiyatro Akademisi’nde öğrenim gördü. Viyana’daki bazı tiyatrolarda reji asistanı olarak çalıştı. Dönüşünde Gazetecilik Enstitüsü’ndeki derslerine devam etti. Devekuşu Kabare'yi, Bizim Tiyatro'yu, Tef Kabare Tiyatrosu'nu kurdu. Küçük Dergi'yi çıkardı. Gazetelerinde köşe yazıları yazdı. 7 Mayıs 1986'da, İstanbul'da öldü.
Yazın yaşamı skeçlerle başladı. "Töhmet" adlı İlk öyküsünü "Haldun Yağcıoğlu" takma adıyla Yedigün dergisinde yayımladı. Skeç, öykü, oyun, kabare, senaryo, hiciv, fıkra, köşeyazısı türlerinde ürün verdi. Öykü ve yazılarını Yedigün, Ülkü, Yücel, Varlık, Küçük Dergi, Yeni İnsan dergileri ile Yeni Sabah, Milliyet ve Tercüman gazetelerinde yayınladı. Sinemaya da uyarlanan Keşanlı Ali Destanı adlı epik oyunu ile dünya çapında ünlendi. Geleneksel Türk sanatlarıyla dünya sanatını birleştiren, halk diliyle yazan Haldun Taner, açık seçik ve içten yazdı, kafasına ve kalemine özen gösterdi, ironiyi her zaman kullandı, halkçılığıyla ve siyasi edebi grupların dışında kalmasıyla sevildi, eserleri dünya dillerine çevrildi. Türkiye'de epik tiyatro türü ve kabare tiyatrosunun öncüsüdür. Haldun Taner'in eserlerinde gözlemin, mizahın ve yerginin önemli yeri vardır. Büyük şehrin düzensiz ve çelişkilerle dolu yapısını, görgüsüzlük ve bilgisizliğini yansıtan öyküleriyle tanınmıştır. Yeni İstanbul, Atlantis, Varlık, Sait Faik, Türk Film Dostları Derneği, TDK, Bordighera Avrupa Mizah Festivali, Sedat Simavi ödülleri kazandı.
Yapıtları:
Öykü:
Yaşasın Demokrasi (1949)
Tuş (1951)
Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu (1953)
Ayışığında Çalışkur (1954)
Onikiye Bir Var (1954)
Konçinalar (1967)
Sancho’nun Sabah Yürüyüşü (1969)
Kızıl Saçlı Amazon (1970)
Yalıda Sabah (1983)
Oyun:
Günün adamı
Dışardakiler (1957)
Ve Değirmen Dönerdi (1958)
Fazilet Eczanesi (1960)
Lütfen Dokunmayın (1961)
Huzur Çıkmazı (1962)
Keşanlı Ali Destanı (1964)
Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım (1964)
Zilli Zarife (1966)
Vatan Kurtaran Şaban (1967)
Bu Şehr-i İstanbul Ki (1968)
Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1971)
Astronot Niyazi (1970)
Ha Bu Diyar (1971)
Dün Bugün (1971)
Aşk-u Sevda (1973)
Dev Aynası (1973)
Yâr Bana Bir Eğlence (1974)
Ayışığında Şamata (1977)
Hayırdır İnşallah (1980)
Fıkra-Gezi-Söyleşi:
Devekuşuna Mektuplar (1960)
Hak dostum Diye başlayalım Söze (1978)
Düşsem Yollara Yollara (1979)
Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil (1979)
Yaz Boz Tahtası (1982)
Çok Güzelsin Gitme Dur (1983)
Berlin Mektupları (1984)
Koyma Akıl Oyma Akıl (1985)
Önce İnsan Olmak (1987)
Dinlemek Üzerine
Ödülleri:
1953 - New York Herald Tribune Uluslararası Hikaye Yarışması Türkiye
Birinciliği /"Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu" ile
1955 - Sait Faik Hikaye Armağanı / "Onikiye Bir Var" ile
1956 - Varlık Dergisi En Beğenilen Öykü Yazarı ödülü
1972 - Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü / "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" ile
1983 - Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü - Pervev Naili Boratav'la birlikte -
Bordighera Müzik Festivali Hikaye Ödülü / "Sancho’nun Sabah Yürüyüşü" ile
|
