|
 Memduh Şevket ESENDAL (1883-1952)
29 Mart 1883'de Çorlu'da doğdu. Babasının ölümü ve Balkan Savaşı nedeniyle Edirne Rüştiyesi'nde sürdürdüğü eğitimini yarım bırakarak İstanbul'a giden Esendal, savaş bitince yeniden Çorlu'ya döndü ancak düzgün bir öğrenim yapmak fırsatı bulamadı. 20 yaşında, o dönem gizli bir örgüt olan İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. İttihat ve Terakki'nin Teftiş Kurulu'na çalıştı, parti müfettişi olarak Anadolu ve Rumeli'yi yakından görüp tanımak fırsatı buldu. 1920`de Ankara hükûmetini temsilen elçi olarak Azerbaycan'a gönderildi. Kurtuluş Savaşı sonunda yurda döndü ve Meslek Gazetesi 'ni çıkararak muhalefet yaptı. İzmir Suikasti sonrası elçilik göreviyle Tahran ve Kabil'e gönderildi. Daha sonra Elazığ ve Bilecik'ten milletvekili seçildi. Bir süre CHP Genel Sekreterliği görevinde bulundu, partinin gençleşmesine ve 35'ler Hareketi'nin gelişmesine destek oldu. Kabataş Erkek Lisesi'nde tarih ve coğrafya öğretmenliği görevi de yapan Esendal son yıllarını öykü yazarak ve yapıtlarını kitaplaştırarak geçirdi. 16 Mayıs 1952'de Ankara'da öldü.
Türk öykücülüğünde özel bir yeri olan yazar, ilk öykülerini İrtika, Musavver Fen ve Edep gibi gazete ve dergilerde M.S, M.S.E., Mustafa Yalınkat, M. Oğulcuk, İstemenoğlu gibi takma adlarla yayımladı. En verimli dönemi, siyasal yaşamdan ayrıldıktan sonra başladı. Ülkü, Sanat ve Edebiyat Gazetesi, Seçilmiş Hikayeler, Türk Dili gibi dergilerde ve Ulus gazetesinin Pazar ekinde çok sayıda öykü yayımladı. "Ayaşlı ve Kiracıları" adlı yapıtıyla C.H.P. roman yarışmasında ödül kazandı.
Yapıtları:
Öykü:
Bir Kucak Çiçek
Bizim Nesibe
Gödeli Mehmet
Güllüce Bağları Yolunda
Hava Parası
İhtiyar Çilingir
Kelepir
Mendil Altınta
Otlakçı
Sahan Külbastısı
Veysel Çavuş
Gönül Kaçanı Kovalar
Hatıra
Tahran Anıları ve Düşsel Yazılar
Mektup
Kızıma Mektuplar
Oğullarıma Mektuplar
Roman:
Anlaşılmamış Bir Nokta
Güzel Bir Ölüm
Bir Haydut Kuş
Şu Soyadı Konusu
Küp Kırığı Pabuç Eskisi
Geçmiş Günler
Yol Arkadaşları
Doktor Savdur
Gezide
Bir Kucak Çiçek
Kedi
Aptal Memiş
Terbiyesi En Güç Hayvan
Hatice
İşin Dibi Bozulmuş
Hırsız-Polis
Tutkunluk
Adım
Bana Kaçık Derler
Santa Kastello
Nazırın Odacısı
Gece Kuşu
Buğday Almağa Köye Gitmiştik
Konuşma, Turan Hanım
Ayaşlı ve Kiracıları
|
