 José SARAMAGO (1922- )
16 Kasım 1922'de Lizbon'un kuzeyinde Azinhaga (Ribatejo) adlı küçük bir köyde doğdu. Yoksul bir köylü ailesi nin çocuğudur. Üç yaşındayken ailesiyle birlikte Lizbon’a taşındı. Öğrenimi sırasında kırsal kesimde tarım işçisi olarak çalıştı. Ekonomik sorunları nedeniyle okulu bıraktı. Makinistlik eğitimi aldı. Teknik ressamlık, redaktörlük, sağlık görevlisi, editörlük ve çevirmenlik gibi birçok işte çalıştı. Bir yayınevinde, yayın hazırlığı ve üretim departmanında görev yaptı. Diario ve Lisboa gazetelerinde kültür editörü olarak çalıştı. Siyasi yorumlar yazdı. On iki yıl boyunca bir yayınevinde yayın yönetmenliği ve Yeni Seara dergisinde edebiyat eleştirmenliği yaptı. Portekiz Yazarlar Birliği’nin yönetim kurulunda görev aldı. 1976’dan sonra tüm zamanını yazmaya ayırdı. 1993’te Kanarya Adaları’nda Lanzarote’ye yerleşti. 1998'de Nobel Edebiyat Ödülü'ü kazandı.
İlk romanı Günah Ülkesi (Terra do Pecado) 1947’de yayınlandı. Uluslararası düzeyde tanınmasını sağlayan yapıtı, 1983 yılında yayınlanan Memorial do Convento'dur. Roman, şiir, öykü, deneme türlerinde yapıtlar verdi. Ayrıca oyun yapıtları da vardır. Yapıtlarındaki hayal gücü, sevecenlik ve ironiyle, anlaşılması zor gerçeklerin kavranmasını sağlayarak çağımızın en önemli edebiyatçıları arasında yerini aldı. Yazarın biçemi gayet dikkate değerdir. Düz yazılarında, noktalama işareti olarak nokta ve virgülden başkasını kullanmaz. Anlatım dili de oldukça muzipçedir; bu da, okuyucuyu yazara bağlayan bir diğer etkendir.
Yapıtları:
Roman:
Terra do Pecado (1947)
Manual de Pintura e Caligrafia (1977) / Ressamın El Kitabı (Can Yayınları, 1999)
Levantado do Chão (1980) / Umut Tarlaları (Can Yayınları, 2003)
Memorial do Convento (1982) / Baltasar ve Blimunda, (Gendaş Kültür, 2000)
O ano da morte de Ricardo Reis (1984) / Ricardo Reis'in Öldüğü Yıl (Can Yayınları, 2003)
A jangada de pedra (1986) / Yitik Adanın Öyküsü, (Merkez Kitaplar, 2006)
História do cerco de Lisboa (1989) / Lizbon Kuşatmasının Tarihi, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004)
O evangelho segundo Jesus Cristo (1991) / İsa'ya göre İncil, (Merkez Kitaplar, 2006)
Ensaio sobre a cegueira (1995) / Körlük, (Can Yayınları, 1999)
Todos os nomes (1997) / Bütün İsimler, (Gendaş Kültür, 1999)
O conto da Ilha Desconhecida (1997) / Bilinmeyen Adanın Öyküsü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)
A caverna (2000) / Mağara, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2005)
O homem duplicado (2002)
Ensaio sobre a Lucidez (2004)
As intermitências da morte (2005) / Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş, Merkez Kitaplar 2007
Denemeler:
Deste mundo e do outro (1971)
A bagagem do viajante (1973)
As opiniões que o DL teve (1974)
Os apontamentos (1976)
Viagem a Portugal (1981)
Folhas políticas : 1976-1998 (1999)
Discursos de Estocolmo (1999)
Şiir:
Os poemas possiveis (1966)
Provavelmente alegria (1970)
O ano de 1993 (1975)
Öykü:
Objecto quase (1978) / Kısırdöngü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)
Günlük:
Cadernos de Lanzarote Vol. 1-5 (1994-1998, 5 cilt)
Oyun:
A noite (1979)
Que farei com este livro? (1980)
A segunda vida de Francisco de Assis (1987)
In nomine Dei (1993)
Don Giovanni ou O dissoluto absolvido (2005)
|
