Octavio PAZ (1914-1998)
31 Mart 1914'da Meksika'nın México kentinde doğdu. Annesi İspanyol, babası Meksika yerlisidir. İç Savaş nedeniyle zor koşullarda büyüdü. Hukuk ve edebiyat öğrenimi gördü. Genç yaşta yenilikçi bir dergi kurdu ve ilk şiirlerini yayımladı. Genç işçilerin eğitimi için bir okul açtı ve onları eğitti. İspanya iç savaşında Cumhuriyetçileri desteklemek için İspanya'ya gitti. Valencia’da Faşizme Karşı Yazarlar Kurultayı’na katıldı. Ordada Miguel Hernández, Rafael Alberti, Pablo Neruda ve César Vallejo ile tanıştı ve dostluk kurdu. Meksika’ya döndükten sonra yeniden edebiyatla ve siyasetle ilgilendi. Amerika’ya gitti, bir süre Paris’te, Japonya’da ve Hindistan’da başıboş bir yaşam sürdürdü. Meksika’ya döndükten sonra peş peşe deneme, şiir ve tiyatro oyunları yayınladı. Diplomat olarak ülkesini temsil etti ancak Mexico kentinde öğrenci gösterisinin kanlı biçimde bastırılmasını protesto etmek için Hindistan’daki elçilik görevini bıraktı. 19 Nisan 1998 öldü.
Edebiyata şiirle başladı, şiir deneme ve eleştiri dallarında ürünler verdi. Paz’ın "No Pasaran" ile "Raiz del Homre" adlı yapıtlarından bu yana tüm şiir yaratımları, kapitalist yabancılaşma yüzünden bozulan insani bütünselliği yeniden kurulması amacını taşır. 'Taller' (Atölye) dergisi çevresinde toplanan gruba katıldı. Paris'te A. Breton ile B.Péret'in yanında 'gerçeküstücü' harekette etkin biçimde yer aldı, Yapıtlarında Meksika gelenekleri, gerçeküstücülük ve doğu şiirlerinin etkisi görülür. Meksika halk edebiyatıyla gerçeküstücülüğü bağdaştıran çok sayıda yapıta imza attı. Japon şiir türü olan "renga" üzerine çalıştı sonra Harvard'da konferanslar verdi. 1990 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.
Başlıca Yapıtları:
Ormandaki Ay
İnsanın Kökleri
Güneş Taşı ve Başka Şiirler
Yalnızlık Dolambacı
Kartal mı Güneş mi?
Doğu Bayırı
Maymun Gramerci
Uzak Komşu
Çifte Alev
Dört ya da Beş Dünya
Bir Yeryüzü
Modern İnsan ve Edebiyat
Ölüm Çiçekleri
Renga
|