|
Akis
Bir dizedeki sözcüklerin ya da sözcük topluluklarının yerleri değiştirilerek yapılan söz sanatıdır. Cümle ya da dizede bir sözcük diğerinin önüne ya da arkasına getirilerek cümle ya da dize tekrarlanır.
Dizedeki sözcüklerin tamamı simetrik olarak yer değiştirmişse yapılan aks'a tam akis denir, sözcüklerin sadece bir kısmı değiştirilerek yapılmışsa eksik akis (yarım akis) olur.
Sözcükler yer değiştirdiğinde vezin ve anlam bozulmuyorsa aks'ın bu türüne tedvîr denir.
Örnek:
"Kibârın sözü, sözün kibârıdır"
"Her dem gülüne bülbül, bülbül gülüne her dem"
Nazîm
"Gelse der-gâhına ikrâm görürler küremâ
Kürema dergehine gelse görürler ikrâm"
Ziya Paşa
"Hayran oluyor kudretine, sun’una insan
Hayran oluyor kudretine, sun’una hayran"
İsmail Safa
|
