PEN Duygu Asena Ödülü'nü, bu yıl bir Türkçe emekçisine, dilbilimi ve dilbigisi konularında uzman bir yazara, yurttaşlık bilincini kadınların dirilteceğine inanan ve bu yolda çalışmalarını yıllardır sürdüren Sevgi Özel'e veriyoruz. Ödül gerekçesini şöyle belirledik:
Türkçemizin "selamün aleyküm" ile "o.k." ve "by by" arasına sıkıştığı; Osmanlıcanın her fırsatta yüceltildiği, "Türkçeyle felsefe yapılamaz" , "Türkçeyle düşünülmez" savlarının ileri sürülebildiği bir ortamda PEN Duygu Asena Ödülü'nü Sevgi Özel'e vermekten kıvanç duyuyoruz. Sevgi Özel, dil üzerine yazdığı kitaplarla önce okurlara dile özen gösterilmesi gerekliğini ortaya koydu, Dil Devrimi'nin bir neferi, bir ustasıoldu ve Türkçemizi sevdirdi. Atatürk'ün mirası TDK, 12 Eylül faşist darbesi sonrasında kapatıldığında, Sevgi Özel arkadaşlarıyla birlikte Dil Derneği'ni kurdu. Dil Derneği’nin Türkçe Sözlük’ü ve Yazım Kılavuzu’nun bütün baskılarının hazırlayıcılarından oldu. Dil üzerine onlarca kitabının yanı sıra romanları, öyküleri ve özellikle çocuk kitaplarıyla ve yazdığı binlerce makaleyle ülkemizde her şeyden çokgereksinimini duyduğumuz yurttaşlık bilinci için kadınlara güvendi, inandı ve onlara seslendi. "Güç ve çıkar için gözü hiçbir şeyi görmeyenleri, din ve ırk farkını siyasaya araç yapanları, ancak kadınlar durdurabilir; gerçek demokrasiyi de ancak kadınlar doğurabilir; umudum kadınlarda!" diyen Sevgi Özel'i kutluyor ve hepinizi ödül törenine bekliyoruz.
PEN Türkiye Yönetim Kurulu
Sevgi ÖZEL
Sevgi Özel, DTCF'nin Türk Dili Bölümünü bitirdi, Atatürk'ün kurduğu Türk Dil Kurumu’na girdi (10 Kasım 1971). Dilbilgisi/Dilbilim Kolunda, Türkiye Türkçesini araştıran bilimciler arasında yetişti. TDK'de, Türkiye Türkçesiyle ilgili bilimsel çalışmaların yanı sıra yazım konusunu izleyen dilcilerle Yazım Kılavuzu’nun 1973-1983 arasındaki baskılarını hazırladı.
12 Eylülcüler, 1983 yazında Atatürk'ün kalıtını çiğneyerek TDK'yi kapatınca, kendi isteğiyle ayrıldı. Bilgi Yayınevi, Ümit Yayıncılık ve Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nda yayın yönetmeni olarak çalıştı; iki yüze yakın bilim-sanat insanının, çevirmenin ve gazetecinin yapıtlarını gün ışığına çıkardı. Kimi yazarları ilk yapıtlarıyla okurla buluşturdu. 1987'de, eski TDK üyelerinden 34 kişiyle birlikte Dil Derneği’nin kurucuları arasında yer aldı. Dil Derneği’nin Türkçe Sözlük’ü ve Yazım Kılavuzu’nun bütün baskılarının hazırlayıcıları arasında bulunuyor. Yurdun her yanında söyleşilerde, açıkoturumlarda konuştu; konferanslar verdi. Dil ve yazın alanında yüzlerce yazı yazdı; yazıları Dil Derneği’nin Çağdaş Türk Dili adlı aylık dergisinde, dil ve yazın dergileriyle bilgsunar sitelerinde yayımlandı.
Yapıtları:
Türkiye Türkçesinde Sözcük Türleri, (Doğan Aksan yönetiminde ortak yapıt), TDK, 1. baskı 1976; 2.baskı 1983, Papatya Yayıncılık, 2003 (3. baskı).
Türkiye Türkçesinde Sözcük Türetme ve Bileştirme, TDK Yayını, 1977.
Türkiye Türkçesi Gelişmeli Sesbilimi (D. Aksan yönetiminde ortak yapıt), TDK, 1978.
Türkiye Türkçesinin Sözdizimi (N. Atabay-A. Çam ile, TDK, 1.baskı, 1981), Papatya Yayıncılık, 2003 (2. baskı).
Atatürk'ün Türk Dil Kurumu ve Sonrası (H. Özen-A. Püsküllüoğlu ile), Bilgi Yayınevi, 1986.
Afili Mavallar, Ümit Yayıncılık, 1993.
Dil Kiri El Kiri, Bilgi Yayınevi, 2000 (2. baskı).
Dilimde Tüy Bitti, Çınar Yayıncılık, 2006.
Dilleri Uzun, Cumhuriyet Kitapları, 2009 (2. baskı).
75. Yılda Türkçenin ve Dil Devriminin Öyküsü (Ş.Turan ile), Dil Derneği, 2007.
İktidar Benim Ne İstersem Söylerim!, Cumhuriyet Kitapları, 2008.
Türkçenin Renkleri, Cumhuriyet Kitapları, 2008 (2. baskı).
